Giải pháp công nghệ nào tối ưu nhất cho logistics Việt Nam?

Thương mại điện tử đang ở vào thời kỳ bình minh rực rỡ làm thay đổi cả nhận thức, thói quen lẫn phương thức người tiêu dùng mua bán hang hóa, dịch vụ. Ngành vận tải cũng bị hút vào guồng quay online hóa. Như vậy, có thể thể thấy việc ứng dụng công nghệ thông tin trong vận tải hàng hóa là một xu hướng tất yếu và đang phát triển vô cùng mạnh mẽ với sự tham gia của rất nhiều start – up công nghệ. Vậy mô hình nào mới là giải pháp tối ưu nhất dành cho logistics tại Việt Nam? Sẽ là sàn giao dịch vận tải hay sẽ là một phần mềm tối ưu hóa lộ trình quản lý vận tải?

Thực trạng ở Việt Nam cho thấy thị trường vận tải rất phân mảnh, 90% các doanh nghiệp logistics là những doanh nghiệp vừa và nhỏ, bình quân số lượng xe mỗi doanh nghiệp có là dưới 5 xe, do đó việc tối ưu hóa luồng xe đi và xe về rất là khó khăn. Xét về cách thức vận hành vận tải, thiếu khả năng kiểm soát tổng thể quy trình ( end to end visiblity and control), quy trình nặng nề về giấy tờ và tốn kém thời gian, không kiểm soát được các ngoại lệ; thiếu khả năng phối hợp với các bộ phận; thiếu khả năng kết nối với các đối tác logistics (vendor, shipper,..) đã gây ra một sự lãng phí lớn cho ngành xét về mặt nhân sự, thông tin, di chuyển và thời gian cho các doanh nghiệp. Nguyên nhân chính của sự kém hiểu quả này xuất phát từ sự thiếu nền tảng cộng tác: nền tảng công nghệ thông tin, tiêu chuẩn ngành và sự tin tưởng.

Với mục tiêu giảm chi phí vận tải, các sàn giao dịch vận tải hàng hóa ra đời nhằm kết nối giưã chủ hàng và chủ xe nhằm giảm lượng xe chạy rỗng một chiều.  Ý tưởng này tưởng chừng hấp dẫn cả chủ hàng và chủ phương tiện, tuy nhiên hiện trạng ở Việt Nam cho thấy các công ty khởi nghiệp lĩnh vực này gặp quá nhiều khó khăn, trong đó phải kể đến vấn đề thiếu doanh nghiệp có uy tín và thiếu các quy định pháp lý của Chính phủ.

Người dùng lo ngại sử dụng sàn giao dịch vận tải sẽ làm mất đi những ưu điểm mà vận tải truyền thống đang có như vấn đề về thanh toán, an toàn hàng hóa, như vậy vấn đề ở đây là lo ngại về chi phí và uy tín nên nhiều doanh nghiệp chưa thể mạo hiểm. Bên cạnh đó, tính pháp lý của sàn giao dịch chưa cao, phần lớn các sàn giao dịch vận tải không thực hiện được việc bảo lãnh do tiềm lực tài chính bị hạn chế, vì vậy những lo ngại về rủi ro hàng hóa khiến các chủ hàng ngần ngại khi sử dụng.

Đối với phần mềm quản lý vận tải ( TMS – Transport management system )sử dụng mô hình thuật toán giải quyết bài toán định tuyến đường đi và giảm chi phí logistics. Với cùng một lượng hàng hóa, TMS có thể giúp các doanh nghiệp sử dụng ít phương tiện và nhân lực hơn. Tuy nhiên, một khó khăn lớn đối với hầu hết các công ty khởi nghiệp đó là lòng tin. Khách hàng sẽ đặt câu hỏi: “ Đã có công ty nào sử dụng phần mềm này chưa, đã thành công chưa hay mới đang thử nghiệm?”, chưa kể đến việc để sử dụng phần mềm quản lý vận tải thì phải trả một khoản phí lớn, do đó những doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam khó thực hiện được. Phần mềm này ban đầu sẽ định hướng tới nhóm khách hàng có từ 50 – 100 xe vận tải, vậy còn những doanh nghiệp nhỏ thì sao? Làm thế nào để có thể mở rộng tới những nhóm khách hàng khác nữa? Đây lại là một vấn đề cần thời gian.

Đứng từ góc độ một doanh nghiệp vận tải logistics truyền thống, họ có thể hợp tác được với cả hai, tuy nhiên còn nhiều vấn đề xung quanh do đó đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng dịch vụ và sẵn sàng kết nối để thay đổi một bộ mặt mới cho ngành logistics Việt Nam.

                                                Biên tập viên: Lê Thị Trang – LQC58ĐH

Tác giả bài báo